เขื่อนน้ำพุง

เขื่อนน้ำพุง เป็นโครงการพัฒนาไฟฟ้าพลังน้ำที่ก่อสร้างแล้วเสร็จเป็นแห่งแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตัวเขื่อน เป็นประเภทหินถมแกนดินเหนียว ช่วยเสริมระบบการผลิต ไฟฟ้าในแถบภูมิภาคนี้ให้มีความมั่นคงยิ่งขึ้น

เขื่อนน้ำพุง ทำหน้าที่กักเก็บน้ำและช่วยบรรเทาอุทกภัยในฤดูน้ำหลาก ช่วยบรรเทาภาวะภัยแล้งด้วยการระบายน้ำสำหรับชุมชนด้านท้ายน้ำตลอดลำน้ำพุง ระยะทางประมาณ 70 กิโลเมตร เพื่อใช้ในการชลประทานพื้นที่จังหวัดสกลนครและนครพนม รวมถึงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดสกลนคร

ลักษณะเขื่อน

เขื่อนน้ำพุงเป็นเขื่อนแบบหินถมแกนดินเหนียว สันเขื่อน ยาว 1,720 เมตร กว้าง 10 เมตร สูงจากท้องน้ำ 41 เมตร ระดับสันเขื่อนอยู่เหนื่อระดับน้ำทะเลปานกลาง 286.5 เมตร อ่างสามารถกักเก็บน้ำได้สูง 165 ล้านลูกบาศก์เมตร

โรงไฟฟ้าเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ติดตั้งเครื่องกำเนิดไฟฟ้าชนิดแกนตั้งระบายความร้อนด้วยอากาศ ขนาดกำลังผลิต 3,000 กิโลวัตต์ จำนวน 2 เครื่อง รวมกำลังผลิตทั้งหมดจะอยู่ที่ 6,000 กิโลวัตต์ และยังสามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้เฉลี่ยปีละ 10 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง

ความเป็นมาเขื่อนน้ำพุง

ปี พ.ศ.2505 รัฐบาลได้จัดตั้ง “การไฟฟ้าตะวันออกเฉียงเหนือ” (กฟ.อน.) เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีโครงการเขื่อนน้ำพุงเป็นหนึ่งในสองโครงการแรกสำหรับการสร้างแหล่งผลิตพลังงานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และเป็นเขื่อนหนึ่งในโครงการพัฒนาลุ่มน้ำโขง ของคณะกรรมการลุ่มน้ำโขง (MRC)

เขื่อนน้ำพุง สร้างปิดกั้นลำน้ำพุง บนเทือกเขาภูพาน เขตอำเภอกุดบาก จังหวัด สกลนคร (ปัจจุบันขึ้นกับ อำเภอภูพาน) เริ่มการสำรวจในปี พ.ศ. 2505 ก่อสร้างในปี พ.ศ. 2507 – 2508 โดยการพลังงานแห่งชาติ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชบรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อนน้ำพุง เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2508 ต่อมาในปี พ.ศ. 2512 การไฟฟ้าตะวันออกเฉียงเหนือ (กฟ.อน.) ได้ควบรวมกับ การลิกไนท์ (กลน.) และการไฟฟ้ายันฮี (กฟย.) เป็น “การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย” (กฟผ.) เขื่อนน้ำพุงจึงโอนย้ายจากการพลังงานแห่งชาติมาเป็นหน่วยงานภายใต้การดำเนินงาน ของ กฟผ.