น้ำหมักชีวภาพ
ภาพของคุณยายโต หรือ นางเครือวัลย์ มีวัฒนะ อดีตกำนันตำบลบางหัวเสือ ที่ถูกรายล้อมไปด้วยบรรดากลุ่มแม่บ้าน หรือกลุ่มเด็กนักเรียนที่มาเรียนรู้การทำน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพถึงที่บ้าน ด้วยบรรยากาศที่เป็นกันเอง สนุกสนาน ถือเป็นภาพคุ้นตาสำหรับคนแถวชุมชนบุญแจ่มสร้างสรรค์ ตำบลบางหัวเสือ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะลีลาการสอนพร้อมลงมือปฏิบัติจริงให้กับผู้ที่สนใจได้เรียนรู้อย่างขะมักเขม้น เสียงดังฟังชัด แคล่วคล่องว่องไว ผิดจากอายุขัยที่ย่างเข้าสู่วัย 72 ปี แล้วก็ตาม จึงเป็นที่จดจำและประทับใจของผู้ที่พบเห็น
คุณยายโตเล่าถึงจุดเริ่มต้นที่ทำให้ตนเองหันมาสนใจการทำน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพว่า เริ่มจากการไปดูงานที่จังหวัดลพบุรีเมื่อปี 2551 แล้วนำกลับมาทดลองทำเอง ลองผิดลองถูกจนถึงจุดที่ได้น้ำหมักคุณภาพดี จนเป็นที่กล่าวขานและสนใจมาขอเรียนรู้ ซึ่งคุณยายก็ยินดีสอนให้แบบไม่หวงวิชา มีประสบการณ์และความรู้เท่าไรก็นำมาบรรยาย แบ่งปันให้กับผู้สนใจจนกลายเป็นศูนย์เรียนรู้การทำน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพของกลุ่มและองค์กรต่าง ๆ มากมาย
สำหรับขั้นตอนการทำน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพ ตามคำบอกเล่าของคุณยายโตก็ไม่ได้วุ่นวายอะไรมากนัก เริ่มจากหั่นเศษผักผลไม้ที่มีเป็นชิ้นเล็ก ๆ (เศษผักผลไม้เหล่านี้ต้องไม่เน่าเสีย) นำมาคลุกเคล้ากับกากน้ำตาลหรือน้ำตาลทรายแดง ในอัตราส่วน 3 ต่อ 1 ( เศษพืชผักผลไม้ 3 กิโลกรัม : กากน้ำตาล 1 กิโลกรัม) ถ้าเป็นเศษอาหารจากครัวเรือนใช้อัตราส่วน 1ต่อ 1 เสร็จแล้วเก็บไว้ในที่ร่มไม่ให้โดนแสงแดด เมื่อหมักเสร็จ 4-5 วัน เปิดมาคนกลับของที่หมักที่อยู่ด้านบนลงไปด้านล่างแล้วปิดฝาให้มิดชิด หมักทิ้งไว้ประมาณ 30 วัน ถังหมักและภาชนะที่ใช้ต้องเป็นพลาสติกทั้งหมด
คุณยายยังเล่าว่าตนเองเน้นใช้เศษผักและผลไม้ที่เก็บจากในสวน ประกอบกับบ้านอยู่ใกล้กับโรงเรียน ช่วงเปิดเทอม ทางโรงเรียนมักนำเปลือกและเศษผลไม้ที่เหลือจากการปรุงอาหารกลางวันให้เด็ก ๆ มามอบให้ เมื่อคุณยายทำน้ำหมักชีวภาพได้แล้วก็จะนำไปมอบให้กับทางโรงเรียนสำหรับใช้ราดห้องน้ำลดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ไปได้มาก
ที่พิเศษสำหรับการเผยแพร่ความรู้ให้กับผู้มาอบรมก็คือ สูตรลับเฉพาะที่นำเศษพืช ผัก ผลไม้ วัชพืชต่าง ๆ ที่เหลือใช้มาหมักแบบเข้มข้น สามารถเก็บเอาไว้ได้ 5 – 6 ปี ใช้บำบัดกลิ่นเหม็นในห้องน้ำ ท่อระบายน้ำที่อุดตัน กองขยะ โรงงานฆ่าสัตว์ เล้าไก่ และกลิ่นเหม็นต่าง ๆ จะลดน้อยลงทันที
